Ο τερματοφύλακας είναι η πιο εξειδικευμένη θέση στο ποδόσφαιρο. Το έργο του τερματοφύλακα είναι κυρίως αμυντικό: να προφυλαχθεί η εστία της ομάδας από παραβίαση (να μην αφήσει την αντίπαλη ομάδα να σκοράρει).
Η θέση του τερματοφύλακα είναι η μόνη θέση που ορίζεται από τους κανόνες του παιχνιδιού. Οι τερματοφύλακες είναι οι μόνοι παίχτες που έχουν το δικαίωμα να ακουμπήσουν τη μπάλα με τα χέρια και τους ώμους τους, αλλά μόνο εντός της περιοχής τους. Για το λόγο αυτό πρέπει να φοράνε μπλούζες που τους διακρίνουν από τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές και το διαιτητή. Εάν ένας τερματοφύλακας αποβληθεί ή τραυματισθεί και δεν υπάρχει αναπληρωματικός τερματοφύλακας, τη θέση του αναλαμβάνει ένας από τους υπόλοιπους 10 ποδοσφαιριστές, ο οποίος πρέπει να φορέσει την κατάλληλη ενδυμασία.
Η τωρινή μορφή του παιχνιδιού του Τερματοφύλακα είναι αποτέλεσμα της ανάπτυξης του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Όσο αφορά την ίδια την θέση, είναι ένα δύσκολος ρόλος γι αυτό και είναι πολύ σημαντικός για την ομάδα. Ο Τερματοφύλακας είναι ο τελευταίος άνθρωπος ο οποίος μπορεί να αποτρέψει ένα τέρμα. Αν ένας παίκτης κάνει λάθος αυτό δε σημαίνει ότι θα επιτευχθεί γκολ. Αν όμως ο Τερματοφύλακας υποπέσει σε λάθος, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι δύσκολο να επανορθώσει. Εκτός από τα σωματικά προσόντα που πρέπει να διαθέτει, απαιτείται και ισχυρή προσωπικότητα, που με αυτή θα κερδίσει τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη της ομάδας και κυρίως των συμπαικτών του.
Η σωματική δύναμη, το ύψος, η αλτική ικανότητα και η σωστή κρίση είναι ικανότητες που απαιτούνται για ένα τερματοφύλακα ώστε να μπορεί να αποκρούσει τη μπάλα στον αέρα, να έχει γρήγορες αντιδράσεις και για να τοποθετηθεί στην κατάλληλη θέση για απόκρουση της μπάλας.Οι σταθερές ποδοσφαιρικές ικανότητες του ελέγχου της μπάλας, της τρίπλας και του προσπεράσματος στο σύγχρονο ποδόσφαιρο αποτελεί για τον τερματοφύλακα ένα πολύ δυνατό όπλο. Σε ένα παιχνίδι μπορεί να παίξει με τα πόδια πολύ περισσότερες φορές παρά με τα χέρια. Επομένως πρέπει να προπονείται και σε αυτό τον τομέα. Η εκπαίδευση και οι τοποθετήσεις θα του δίνουν την δυνατότητα στο παιχνίδι για καλύτερες επιλογές.
Στο παιχνίδι με τα ηγετικά του χαρίσματα πρέπει να οργανώνει και να καθοδηγεί με μεγάλη μαεστρία, με το κατάλληλο ύφος αλλά και τρόπο. Να συμμετέχει στην αμυντική αλλά και επιθετική τακτική. Να παρακολουθεί συνεχώς και να κατευθύνει τους παίκτες με ετοιμότητα και αυτοσυγκέντρωση ακόμα και όταν δεν έχει συμμετοχή στο παιχνίδι.
